Belá-Dulice
.jpg)
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Powiat | |||||
| Starosta |
Igor Kapusta[1] | ||||
| Powierzchnia |
51,17[2] km² | ||||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||||
| Nr kierunkowy |
043 | ||||
| Kod pocztowy |
038 11 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
MT | ||||
Położenie na mapie kraju żylińskiego  | |||||
Położenie na mapie Słowacji  | |||||
| 49°00′06″N 18°58′56″E/49,001667 18,982222 | |||||
| Strona internetowa | |||||
Belá-Dulice – wieś (obec) w północnej Słowacji, w powiecie Martin, w kraju żylińskim. Powstała z połączenia w 1971 dwóch samodzielnych przedtem wsi: Belá i Dulice.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Wieś leży na wschodnim skraju Kotliny Turczańskiej, u podnóży grupy górskiej Wielkiej Fatry, ok. 11 km na południowy wschód od Martina. Część zwana Belá leży na wysokości 490–500 m n.p.m. u wylotu Belianskej doliny, wzdłuż Bielańskiego potoku (słow. Beliansky potok), natomiast część zwana Dulice – na południowy wschód od Belej, nieco wyżej, bo na wysokości 500–540 m n.p.m.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Belá była wspominana po raz pierwszy w 1282, kiedy składała się z dwóch osad: Horná Bela i Dolná Bela, które już na początku XIV w. połączyły się w jedną wieś. W XV w. do wsi przyłączyła się osada Očkova Lehota, wzmiankowana po raz pierwszy w 1390. Do 1848 Belá należała do feudalnego państwa Blatnica z siedzibą na zamku blatnickim. W centrum wsi zachował się dawny układ przestrzenny i nieco dawnej, głównie XIX-wiecznej zabudowy. Znaczna część dawnej zabudowy drewnianej padła ofiarą wielkiego pożaru w 1942.
Dulice powstały na terenie wsi Necpaly. Wspominane po raz pierwszy w 1357, należały do miejscowej drobnej szlachty. Ze względu na rozrzuconą zabudowę, do dziś zachowały charakter wsi górskiej. We wsi urodzili się Michal Buľovský (zm. 1771) – pedagog i twórca instrumentów muzycznych oraz Miloš Buľovský (1869–1945) – pedagog i publicysta.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Kościół katolicki pw. Bożego Ciała w Białej – gotycki z końca XIII w., przebudowany w stylu renesansowym w XVII w., a następnie remontowany w l. 1749 i 1856. Wewnątrz gotyckie sklepienie krzyżowe, gotycki portal i pastoforium. Wyposażenie wnętrza w większości z XVII i XVIII w.
- Domy mieszkalne głównie z XIX w., zwykle z charakterystycznymi pawlaczami i przyczółkowymi szczytami skierowanymi ku drodze.
- Murowane spichlerzyki – tzw. sypki lub komory, zaopatrzone w kute, żelazne drzwi, a często i takież zamknięcia okien, sytuowane w wąskim pasie między drogą a potokiem.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 51,17S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hochmuth Zdenko a kolektív: Veľká Fatra. Turistický sprievodca ČSSR č. 3, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1980.
- Veľká Fatra. Turistická mapa 1:50 000. Edícia turistických máp č. 121, wyd. VKÚ Harmanec 1994. ISBN 80-85510-41-3.
