Bursa (miasto)

Bursa i Cumalıkızık: narodziny Imperium Osmańskiego^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Turcja
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, II, IV, VI
Numer ref.	1452
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2014; na 38. sesji
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ;

Bursa
Państwo	Turcja
Prowincja	Bursa
Powierzchnia	1036 km²
Wysokość	100 m n.p.m.
Populacja (2021); • liczba ludności; • gęstość	; 3 147 818; 3038 os./km²
Nr kierunkowy	(+90) 224
Kod pocztowy	16000
Tablice rejestracyjne	16
	Położenie na mapie Turcji Bursa
	40°11′N 29°04′E/40,183333 29,066667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Bursa (gr. Προύσα, łac. Prusa lub Prussa, dawniej Brusa lub Brussa) – miasto w północno-zachodniej Turcji, w starożytnej krainie Bitynii, ośrodek administracyjny prowincji (ilu) Bursa. Położone w odległości 25 km od wybrzeża Morza Marmara, u podnóża góry Uludağ, zwanej dawniej bityńskim Olimpem. Pierwsza stolica Imperium Osmańskiego, obecnie czwarte pod względem wielkości miasto Turcji. W 2014 roku Bursa wraz z pobliską miejscowością Cumalıkızık została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Miasto jest ważnym ośrodkiem handlu, przemysłu i kultury. Tradycyjnie znane ze swoich wyrobów odzieżowych (głównie jedwabnych), dziś rozwinięty jest tu również przemysł samochodowy i maszynowy, chemiczny, obuwniczy i spożywczy. Siedziba Uniwersytetu Uludağ, muzeów (m.in. Muzeum Archeologiczne), a także ośrodek turystyczny: na stokach góry Uludağ uprawia się sporty zimowe, a dzielnice, w których znajdują się gorące źródła siarkowe i żelaziste posiadają status uzdrowiska.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Miasto zostało założone w okolicach greckiej kolonii Kios w końcu III wieku p.n.e. przez króla Bitynii Prusjasza I pod nazwą Prusa i stało się jednym z ważniejszych miast królestwa, a przez długi czas jego stolicą. Wykopaliska archeologiczne jednak wskazują, że już wcześniej istniała w tym miejscu osada (odkryto ślady osadnictwa z okresu 5000-3500 lat p.n.e.). Miasto rozwinęło się w okresie przynależności do cesarstwa rzymskiego, a następnie do Bizancjum, kiedy to stworzono tu warunki do handlu jedwabiem. Miało tu swoją siedzibę biskupstwo. W 1075 Prusa została zajęta przez Seldżuków, a w 1096 odzyskana przez chrześcijan po I wyprawie krzyżowej. Po zdobyciu Konstantynopola przez krzyżowców miasto weszło w skład Cesarstwa Nicei, a po odzyskaniu stolicy w 1261 roku ponownie w skład Cesarstwa Bizantyjskiego. W 1308 roku miasto zdołało jeszcze odeprzeć tureckie oblężenie. 6 kwietnia 1326, po dziesięcioletnim oblężeniu, Prusa została zdobyta przez Osmanów i stała się pierwszą stolicą rodzącego się Imperium Osmańskiego. W roku 1402, po najeździe wojsk Timura, stolicę przeniesiono do Adrianopola. Ponowny szybki rozwój miasta rozpoczął się w latach 60. XX wieku.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Zabytki zlokalizowane są głównie w starej dzielnicy miasta. W Bursie znajdują się zabytkowe meczety – Zielony Meczet (Yeşil Camii) z 1413 roku, meczet Bajazyda (Yıldırım Bayezid Camii) z 1399 i Wielki Meczet (Ulu Camii) oraz średniowieczne miejsca handlu – jedwabny bazar (Koza Han) i Emir Han. W mieście znajdują się także liczne mauzolea grobowe.

**Liczba mieszkańców**
2006	1 515 912
2000	1 194 687
1997	1 054 796
1990	834 576
1985	612 510
1980	445 113
1970	275 953
1960:	153 866

Sport[edytuj | edytuj kod]

Poza licznymi obiektami sportów zimowych w mieście znajduje się także kilka stadionów piłkarskich. Najbardziej utytułowanym zespołem jest Bursaspor (grający obecnie w pierwszej lidze tureckiej).