Harsz
54°08′33″N 21°47′27″E/54,142500 21,790833| wieś | |
.jpg) Fragment wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
123 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) |
443[2] |
| Strefa numeracyjna |
87 |
| Kod pocztowy |
11-610[3] |
| Tablice rejestracyjne |
NWE |
| SIMC |
0765116 |
Położenie na mapie gminy Pozezdrze  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu węgorzewskiego  | |
| 54°08′33″N 21°47′27″E/54,142500 21,790833[1]
| |
Harsz (niem. Haarszen, 1936–1945 Haarschen, Harszyn, Harz (1946)[4]) – wieś mazurska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Pozezdrze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. Leży nad jeziorem Harsz[5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś założona jako Skarsaw na 80 włókach w 1550, przez zasadźcę Macieja Guta, pochodzącego ze Świdrów w dawnym starostwie piskim. W 1600 miejscowość zamieszkiwało 48 chłopów i dziesięciu zagrodników. W 1710 dżuma zabiła we wsi 311 osób (prawie wszystkich mieszkańców). W 1858 Harsz miał powierzchnię 79 włók i piętnastu mórg, licząc 685 mieszkańców. W 1938 liczba ta doszła do 811. W tym samym roku zmieniono zapis nazwy z Haarszen na Haarschen[6].
W 1960 powstały we wsi miejsca biwakowe, a w 1967 wybudowano w czynie społecznym Dom Młodego Rolnika i placówkę "Ruchu"[6].
Szkoła we wsi istniała w 1737, a w 1847 uczęszczało do niej 129 dzieci, z których językiem polskim posługiwało się 64. W dwuklasowej placówce nauczało dwóch nauczycieli. W 1935 liczba uczniów wynosiła 138, a nauczycieli było trzech[6].
Przysiółki[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość ma przysiółki: Kalskie Łąki, Kirsajty, Nowy Harsz, Róg, Skłodowo i Zdorkowo, część wsi Bucholc (dawny PGR) oraz kolonię (Kolonia Harsz)[7].
Osoby związane z miejscowością[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Kryk – w latach 1947–1964 mieszkał jako osiedlony podczas „Akcji Wisła”, następnie duchowny i biskup greckokatolicki.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 40858
- ↑ Wieś Harsz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-09-13], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Kod pocztowy Harsz •• Wyszukiwarka, kody pocztowe, ulice, mapa [online], www.kodypocztowe.info [dostęp 2019-09-13].
- ↑ Słownik węgoborski. [dostęp 2016-07-19].
- ↑ Jerzy Waluga, Henryk Chmielewski, Wielkie Jeziora Mazurskie. Północ, Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 1999 (Przewodniki wędkarskie; 6), ISBN 83-87506-16-8, OCLC 749533945.
- ↑ a b c Wioleta Kołosińska, Historia wsi Harsz, tablica informacyjna Szlaku Historycznego Gminy Pozezdrze in situ
- ↑ PRNG – nazwy miejscowości
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Historia Żydów w Harszu na portalu Wirtualny Sztetl